ETH Zürih araştırmacıları ve İsviçre Finans Kuruluşu Bitcoin değerinin BTC kullanıcılarının oluşturduğu ağın büyüklüğüne göre ölçülebileceğini öne sürdü. Değer ölçümü için kullandıkları yöntemin “Genelleştirilmiş Metcalfe Yasaları” olduğu belirtildi.
Hepimizin bildiği üzere Bitcoin fiyatı oldukça çalkantılı, 20 bin doları gördükten sonra 5800 dolara kadar düştü ve bu yazının yazıldığı sıralarda 8 bin doların üzerinde işlem görüyor.
Peki şu anki Bitcoin fiyatının dayandığı bir temel var mı? Bu soru defalarca soruldu ve sorulacak gibi görünüyor. Tabii ki bitcoin’in değerini biçmek adına referans noktasını belirlemek hiç kolay değil.
Ağ büyüklüğünün önemi
Geçen sene bazı araştırmacılar Bitcoin fiyatının “Metcalfe Kuralları” ile belirlenebileceği ortaya attı. Kurallar aslında bir ağa bağlı kullanıcı sayısının karesinin ağ büyüklüğünü belirlediğini kabul eder, 2018 Mart ayının ortalarında yayımlanan “Genelleştirilmiş Metcalfe Kuralları” kapsamında diğer araştırmacılar üssün 1,69 olması gerektiğini önerdi. ETH Zürih ve İsviçre Finans Kuruluşu bundan yola çıkarak teoriye göre BTC piyasa değerinin 22 ile 44 milyar dolar arasında olduğu sonucuna vardı. Bulgular o zaman medyada ses getirmişti.
Hesaplamalarda kullanılan kullanıcı sayısının gerçeği yansıtmadığı araştırmacılar tarafından belirtiliyor çünkü birden fazla hesabı olanların tespit edilmesi ve tam olarak kullanıcı sayısına ulaşmak oldukça zor.
Formülü takip ettiğimizde bugün hangi sonuçların elde edilebileceğine bakalım. ETH Zürih’in raporu 15 Mart 2018’de yayımlanmıştı ve o zamanki veriler şöyleydi:
Kazılmış bitcoin miktarı, diğer bir değişle toplam bitcoin arzı: 16,921,288
Dolaşımdaki bitcoin’lerin büyük borsalardaki günlük hacimlerine göre hesaplanmış, dolar cinsinden değeri: 141,430,179,682$
Bitcoin Blockchain’indeki toplam adres sayısı, yani muhtemel en fazla kullanıcı sayısı: 291,435,529
Marttan bu yana piyasa değeri düştü, kazılan bitcoin miktarı ve kullanıcı sayısı arttı:
Kazılmış Bitcoin miktarı, diğer bir değişle toplam bitcoin arzı: 17,162,500
Dolaşımdaki bitcoin’lerin büyük borsalardaki günlük hacimlerine göre hesaplanmış dolar cinsinden değeri: 125,840,427,125$
Bitcoin Blockchain’indeki toplam adres sayısı, yani muhtemel en fazla kullanıcı sayısı: 318,676,255
Çok fazla finansal matematiği karıştırmadan BTC’in bu teoriye göre değerini hesapladığımızda, mart ayında 44 milyar dolar olan piyasa değeri an itibariyle 49 milyar dolar olarak hesaplanır. Bu sayıyı var olan bitcoin miktarına bölerseniz bitcoin fiyatının şu anda 2,855 dolar olması gerekir. Ancak bildiğiniz gibi BTC fiyatı bu değerin 3 katı değerinde seyrediyor. Tabii ki bu sadece bir teori ve sonuçlar yaklaşık olarak hesaplanan değerler. Yine de bu teorilere göre bitcoin’in değerinin üzerinde işlem gördüğü söylenebilir.
Madencilik masrafları üzerinden değer belirlenmesi
Bitcoin’e teoriler uygulanabiliyor ama hala bitcoin’in menkul kıymet ya da emtia olarak değerlendirilme ihtimali bulunuyor. Bu değerlere benzediği kadar temel özellikleri değişiklik de gösteriyor. Buna bağlı olarak Hollanda Ulusal Bankası poliçe danışmanı Joost van der Burgt Bitcoin’i farklı açılardan ele almak istiyor. Burgt’a göre kripto paralar parasal poliçelere tabii tutulamazlar çünkü henüz mal alımı ve satımı yapılan bir ekonomi oluşturulmuş değil. Fiat para birimlerinin kurlarını belirleyen olgular kripto paralarda bulunmuyor.
Eğer Bitcoin’e emtia olarak yaklaşılırsa hiçbir değeri bulunmuyor. Araştırmacılar bir bitcoin’i kazmanın maliyetinin 1,800 dolar olduğu sonucuna vardı. Ölçüm sırasında en üst seviye madencilik donanımları kullanarak, enerji tüketimi hesaba katıldı. Bu masraflara donanım ücreti eklenebilir. Bitcoin’in kar marjıın altına benzer olarak %25 olduğu belirtildi. Burgt’a göre bunları hesaba katınca bir BTC’nin değeri 2500 dolar. Bazı araştırmalarda da enerji tüketimi farklı bir yolda hesaplıyor ve değerin 3,200 dolar olduğu öne sürülüyor.
Hepsi bir kenara şu anda bitcoin fiyatının karşılığını yansıtan en yakın teori antik filozof Publilius Syrus’a ait: “Her şeyin değeri alıcının ödemeyi kabul ettiği değer kadardır”. Aynı zamanda bu 20 bin dolardan BTC alan bir yatırımcının sloganı haline de gelebilir.
Kaynak: Forbes